JIP - Kwaliteitskader Jeugd en Jeugwet

JIP - Jeugdhulp Informatie Pakket

Kwaliteitskader Jeugd en Jeugdwet

De Jeugdwet

Sinds 1 januari 2015 is de nieuwe Jeugdwet van kracht. De Jeugdwet vervangt de Wet op de jeugdzorg, die tot 2015 geldig was, en de verschillende andere onderdelen van de jeugdzorg die onder de Zorgverzekeringswet en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten vielen. Ook de jeugdbescherming en jeugdreclassering maken onderdeel uit van de wet.

Je kunt in de Jeugdwet en Besluit Jeugdwet een aantal voor vaktherapeuten belangrijke artikelen vinden: de tenzij bepaling en over PGB.

Gemeenten hebben een jeugdhulpplicht. In de Jeugdwet staat dat de gemeente verantwoordelijk is voor jeugdhulp en de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Indien dat nodig is treft de gemeente een individuele voorziening, die vaak betrekking zal hebben op meer gespecialiseerde zorg. Het is aan de gemeente om te bepalen welke hulp vrij toegankelijk is en welke hulp een individuele voorziening is. Als een gemeente heeft besloten dat een kind of zijn ouders een individuele voorziening nodig hebben, dan kunnen zij hier rechten aan ontlenen.
 

Jeugdhulp na het 18e levensjaar

Er is jeugdhulp die na het 18e jaar niet onder een andere wet valt en dus kan doorlopen onder de Jeugdwet. In de praktijk hebben we het dan eigenlijk alleen over hulp die vóór 1 januari 2015 onder de Wet op de jeugdzorg viel. Het gaat dan bijvoorbeeld om pedagogische gezinsbegeleiding, opvoedondersteuning, vaardigheidstrainingen, vaktherapie, maar ook om pleegzorg. Deze vormen van ondersteuning kunnen doorlopen tot maximaal het 23e levensjaar, als sprake is van één van de volgende 3 situaties:

• De jeugdige ontving al jeugdhulp voor zijn 18e jaar en voortzetting van deze hulp is noodzakelijk.
• Voordat de jeugdige 18 jaar werd is bepaald dat jeugdhulp noodzakelijk is.
• Na beëindiging van jeugdhulp die was aangevangen voor het bereiken van de 18-jarige leeftijd, wordt binnen een termijn van een half jaar vastgesteld dat hervatting van de jeugdhulp noodzakelijk is.

Is geen sprake van één van de hiervoor genoemde situaties, dan is voortzetting van de ondersteuning op grond van de Jeugdwet niet aan de orde. De ondersteuning houdt dan definitief op. (Bron: www.schulinck.nl)

Kwaliteitskader jeugd

Het Kwaliteitskader Jeugd is ontwikkeld voor het toepassen van de norm van de verantwoorde werktoedeling, zodat verantwoorde zorg wordt geboden. De focus ligt hierbij op de inzet van geregistreerde professionals rekening houdend met hun kennis en vaardigheden, zodat die kunnen werken volgens hun professionele standaarden. 
 

De norm verantwoorde werktoedeling

De ‘norm van de verantwoorde werktoedeling’ volgt uit het Besluit Jeugdwet (artikel 5.1.1.). De norm vraagt van werkgevers en aanbieders van jeugdhulp en jeugdbescherming dat ze professionals inzetten die over de juiste expertise beschikken en vakbekwaam zijn. Gemeenten, werkgevers en aanbieders van jeugdhulp en jeugdbescherming:

• zorgen dat de taken worden uitgevoerd door of met een vakbekwame, geregistreerde professional (BIG-register of SKJ);
• kunnen een niet-geregistreerde professional inzetten wanneer dit de kwaliteit van de hulp niet nadelig beïnvloedt of juist noodzakelijk is voor de kwaliteit van de hulp (de 'tenzij-bepaling’). Vaktherapeuten worden hierbij expliciet genoemd;
• zorgen ervoor dat professionals kunnen werken volgens hun professionele standaarden.
   

Pas toe of leg uit: de ‘tenzij-bepaling’ voor vaktherapeuten

Het toepassen van de ‘tenzij-bepaling’ is vaak aan de orde wanneer zelfstandig gevestigde vaktherapeuten ingezet worden. Leidend principe bij de norm van de verantwoorde werktoedeling is ‘pas toe of leg uit’. Hiermee wordt bedoeld dat er een hoofdregel is (namelijk voor specifieke werkzaamheden en verantwoordelijkheden wordt een BIG-of SKJ-geregistreerde professional ingezet), waarvan mag worden afgeweken. Dit kan alleen als men aannemelijk kan maken dat de kwaliteit van hulp niet nadelig wordt beïnvloed of dat deze juist gediend is met de inzet van een andere professional. 

Voor vaktherapeuten geldt dat zij een eigen specialisme hebben, over de juiste expertise beschikken en vakbekwaam zijn. Een manier om de specifieke vakbekwaamheid van een vaktherapeut te onderbouwen is registratie in het Register Vaktherapie. Ook vrijgevestigde vaktherapeuten kunnen dus zonder SKJ-registratie direct worden ingezet bij complexe problematiek. Hierover heeft de rechter ook uitspraak gedaan: het ontbreken van een SKJ-registratie staat toekenning van een persoonsgebonden budget voor jeugdhulp niet in de weg als vaststaat dat deze noodzakelijk is. De uitspraak kun je hier vinden. 

De gemeente voldoet aan de eigen verantwoordelijkheid om toe te zien op kwaliteit, door registratie bij Register Vaktherapie als voorwaarde te stellen voor het geven van vaktherapie bij complexe problematiek door een vrijgevestigd vaktherapeut.

Inzet in combinatie met een geregistreerd professional

Een vaktherapeut kan ook ingezet worden in combinatie met een geregistreerd professional. Uit veel taken vloeien werkzaamheden voort waarvoor een geregistreerde professional verantwoordelijk is, maar waarbij het niet efficiënt is als hij deze zelf verricht. Hierbij kan worden gedacht aan een vaktherapeut die in een organisatie werkzaam is en in het kader van het behandelplan een aandeel levert in de behandeling (in samenwerking met de regiebehandelaar, bijvoorbeeld een psychiater).

Ook een vaktherapeut die niet geregistreerd is in het Register Vaktherapie kan onder verantwoordelijkheid van een geregistreerd professional ingezet worden, of als sprake is van een begeleidings- of opleidingssituatie.